آیین دارسی مالیاتی

فصل یكم : اعتراض به برگ تشخیص

بند 1 - شرایط و نحوه اعتراض به برگ تشخیص

در مواردی كه برگ تشخیص مالیات صادر و به مؤدی ابلاغ می شود ، چنانچه مؤدی نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصاً یا به وسیله وكیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی و یا دبیرخانه هیأتهای حل اختلاف مالیاتی ذیربط مراجعه و با تكمیل فرمهای مخصوص و ارائه دلایل و اسناد و مدارك كتباً تقاضای رسیدگی مجدد نماید .

بند 2 - تكلیف واحد مالیاتی در موارد ابلاغ قانونی برگ تشخیص مالیات

در صورتی كه برگ تشخیص مالیات به دلیل عدم حضور مؤدی در نشانی قانونی یا استنكاف
از دریافت آن و یا به هر دلیلی به صورت قانونی ابلاغ شده باشد ، واحد مالیاتی مربوط مكلف است نسبت
به ارسال پرونده به دبیرخانه هیأتها (حداكثر ظرف مهلت یك هفته ، پس از گذشت 30 روز از تاریخ ابلاغ مزبور ) اقدام نماید .

بند 3- رسیدگی به اعتراض مؤدی نسبت به برگ تشخیص مالیات

اگر مؤدی اعتراض خود را به اداره امور مالیاتی ارائه كند ، اداره مزبور مكلف است ظرف مدت 30 روز از تاریخ مراجعه مؤدی به موضوع رسیدگی و به یكی از اشكال زیر اتخاذ تصمیم نماید :

الف: در صورتی كه دلایل و اسناد و مدارك ابراز شده مؤدی از طرف اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده شود و نظر آن اداره مورد قبول مؤدی واقع شود مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعكس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدی و ثبت آن ، جهت صدور برگ قطعی (حداكثر ظرف مدت 10 روز( و انجام مراحل وصول مالیات به واحد مالیاتی مربوطه ارجاع می شود .

ب : اگر اداره امور مالیاتی دلایل ابرازی مؤدی را موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص ندهد و نظر آن اداره مورد قبول مؤدی واقع شود مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعكس و با امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدی و ثبت آن ، جهت صدور برگ قطعی (حداكثر ظرف مدت 10 روز ) و انجام مراحل وصول مالیات به واحد مالیاتی مربوط ارجاع می شود .

ج : اگر دلایل ابرازی مؤدی توسط اداره امور مالیاتی موثر در تعدیل درآمد مشمول مالیات تشخیص داده نشود و نظر آن اداره مورد قبول مؤدی واقع نگردد ، مراتب مستدلاً در ظهر برگ تشخیص منعكس و پس از امضاء رئیس اداره امور مالیاتی مربوط و مؤدی و ثبت آن ، (حداكثر ظرف مدت 5 روز )پرونده جهت درخواست تعیین وقت از دبیرخانه هیأتهای حل اختلاف مالیاتی ظرف همین مدت و انجام امور قانونی بعدی به واحد مالیاتی مربوط ارجاع می شود . تبصره – در این مرحله مؤدی می تواند جهت احاله پرونده برای رسیدگی توسط هیأتهای حل اختلاف مالیاتی فرم اعتراض مخصوص را تكمیل و حداكثر ظرف مدت 10 روز به دبیرخانه هیأتهای مربوطه ارائه نموده و رسید دریافت دارد .

بند 4 - مشخصات برگ اعتراض

برگ اعتراض مؤدی باید بر روی فرم خاصی كه به همین منظور تهیه شده و مشتمل بر موارد ذیل می باشد تنظیم شود :

الف 1 – در خصوص اشخاص حقیقی : نام و نام خانوادگی ، نام پدر ، شماره شناسنامه ، محل صدور ، شماره ملی ، شماره اقتصادی و نشانی دقیق محل ست یا محل كار با ذكرکد پستی و تلفن تماس ، نشانی الكترونیكی (حسب مورد )

الف 2 - در خصوص اشخاص حقوقی : نام شخص حقوقی ، شماره و تاریخ ثبت ، محل ثبت ، شماره پرونده و شماره اقتصادی ، شماره شناسایی ملی ، نشانی قانونی ، کد پستی ده رقمی ، تلفن تماس ، دورنگار و نشانی الكترونیكی (حسب مورد) .

ب – منبع مالیاتی مورد اعتراض .

ج – اداره کل امور مالیاتی ، اداره امور مالیاتی ، واحد مالیاتی .

د- عملکرد سال یا سالهای مورد اعتراض به تفكیك هر سال با ذكر شماره و تاریخ برگ تشخیص یا برگ اجرایی .

هـ – خواسته و اعتراض مؤدی به صورت مشروح و دقیق

و – تصاویر و اسناد و مداركی که به پیوست اعتراض خود ارائه می نماید .

ز – امضاء یا اثر انگشت مؤدی مالیاتی ، یا وکیل تام الاختیار ، یا دارندگان حق امضاء براساس آخرین تصمیمات مجمع عمومی مستند به رومه رسمی همراه با مهر اشخاص حقوقی .

بند 5 - نحوه تسلیم اعتراض

فرم اعتراض باید توسط مؤدی یا وكیل یا نماینده قانونی وی تنظیم گردیده و در قبال اخذ رسید حسب مورد به اداره امور مالیاتی یا دبیرخانه هیأتهای مربوط تسلیم شود . اداره امور مالیاتی یا دبیرخانه هیأتها مكلفند اعتراض مؤدی را در دفتر مربوط ثبت نموده و رسید ارائه نمایند . تبصره - مؤدیان مالیاتی كه اعتراض خود را از طریق پست سفارشی ارسال می نمایند تاریخ تسلیم اعتراضیه به پست ، تاریخ تسلیم به مرجع مالیاتی ذیربط محسوب می گردد .

بند 6 - شرایط ارائه اسناد و مدارك همراه اعتراض

مؤدیان مالیاتی باید رونوشت یا تصویر خوانای مدارک خود را به پیوست فرم اعتراض ارائه نمایند برابری رونوشت یا تصویر اسناد و مدارك با اصل می بایست توسط دبیرخانه و یا اعضای هیأتهای حل اختلاف مالیاتی گواهی شود در صورتیكه رونوشت یا تصویر سند در خارج از كشور تهیه شده باشد برابری آن با اصل مدارك می بایست در دفتر یكی از سفارت خانه ها و یا كنسولگری های جمهوری اسلامی ایران گواهی شده باشد و چنانچه اسناد و مدارک استنادی به زبان فارسی نباشد پس از ترجمه آنها توسط مترجم رسمی دادگستری و تائید مأمورین کنسولی جمهوری اسلامی ایران تسلیم شود در غیر اینصورت به مدارک ارسالی به سایر زبانها که بدون رعایت مفاد این ماده ارائه گردد در هیأت های حل اختلاف مالیاتی ترتیب اثر داده نخواهد شد .

فصل دوم : وكیل و سایر اشخاص در حكم مؤدی مالیاتی

بند 7 - تسلیم مدارك دال بر سمت وكیل یا نماینده قانونی مؤدی به هیأت

هر گاه اعتراض مؤدی توسط وکیل یا نماینده قانونی او یا ولی یا وارث یا وصی و یا قیم به عمل آید تصویر مدارکی که اثبات كننده سمت وی باشد باید به پیوست آن ارائه گردد .

بند 8 - انتخاب وكیل و حدود اختیارات وی و تعلق حق تمبر

مؤدی می تواند وکیل خود را از بین وکلای دادگستری و یا سایر اشخاص به موجب سند
رسمی تنظیمی انتخاب نماید . در این صورت می بایست حدود اختیارات وی صراحتاً در متن وکالتنامه احصاء شود . تبصره 1 - حکم این ماده در خصوص تصریح حدود اختیارات نسبت به نماینده قانونی مؤدی نیز جاری خواهد بود . تبصره 2 - حق تمبر موضوع ماده 103 ق.م.م چنانچه محاسبه و پرداخت نشده باشد می بایست پس از محاسبه توسط كارشناس هیأت طبق ماده مذكور از سوی مؤدی پرداخت و رسید آن تسلیم دبیرخانه هیأت شود و در هنگام رسیدگی توسط اعضاء هیأت كنترل گردد .

بند 9 - اشخاص مجاز به حضور در هیأت

اشخاص مجاز به حضور در هیأتهای حل اختلاف مالیاتی عبارتند از : شخص مؤدی (درمورد اشخاص حقوقی صاحبان امضاء مجاز با ارائه تصویر آخرین رومه رسمـی ) ، وكیل مؤدی با ارائه وكالت نامه رسمی ، وراث ، كارمند حقوق بگیر اشخاص حقوقی با همراه داشتن معرفی نامه از شخص حقوقی با تائید واحد مالیاتی مربوط . ( با ارائه مدارك جهت تشخیص هویت نامبردگان)

بند10 - منع وكالت اعضاء هیأتهای حل اختلاف مالیاتی وكارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی كشور كارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی كشور در دوره خدمت یا آمادگی خدمت و اعضای هیأتهای حل اختلاف مالیاتی نمی توانند به عنوان وكیل یا نماینده مؤدی در جلسات هیأتهای حل اختلاف مالیاتی حاضر شوند .

بند 11 - موارد خودداری از رسیدگی توسط اعضای هیأتهای حل اختلاف مالیاتی

اعضاء هیأت حل اختلاف مالیاتی ، در موارد زیر باید از رسیدگی خودداری نمایند همچنین مؤدی یا نماینده اداره امور مالیاتی نیز ، می تواند رد عضو یا اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی را درخواست نماید : الف – قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه بین اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی با مؤدی . ب – عضو یا اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی ، قیم یا مخدوم مؤدی باشند و یا مؤدی مباشر یا متكفل امور عضو هیأت یا همسر او باشد . ج – عضو هیأت یا همسر یا فرزند او ، وارث مؤدی باشد . د- عضو هیأت – پیش تر – در موضوع اعتراض مؤدی به عنوان عضو یا كارشناس یا گواه یا مأمور مالیاتی اظهار نظر كرده باشد . هـ - بین عضو هیأت حل اختلاف مالیاتی و مؤدی و یا همسر یا فرزند آن ها دعوای حقوقی یا كیفری مطرح باشد و یا پیش تر مطرح بوده و از تاریخ صدور حكم دو سال نگذشته باشد . و – وجود رابطه شراكت بین عضو هیأت حل اختلاف مالیاتی با مؤدی و چنانچه ، مؤدی شخص حقوقی باشد ؛ سهامدار ، نماینده ، یا عضو هیأت مدیره یا مدیر عامل یا بازرس قانونی بودن اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی مانع از رسیدگی آنها خواهد بود . ز – عضو هیأت یا همسر یا فرزند او دارای نفع شخصی در موضوع مطروحه یا مورد رسیدگی باشند .

- در موارد یاد شده ، عضو هیأت با صدور قرار خودداری از رسیدگی ، با ذكر جهت قانونی آن ، از امور هیأتهای حل اختلاف مالیاتی ذیربط درخواست می نماید تا عضو دیگری را كه از موارد خودداری رسیدگی به دور باشد برای رسیدگی معرفی نماید . چنانچه ، به هر دلیل قانونی امكان تعیین اعضای هیأت حل اختلاف مالیاتی میسر نباشد ، پرونده برای رسیدگی به نزدیك ترین هیأت حل اختلاف مالیاتی شهر یا محلی كه با محل مزبور در محدوده یك استان باشد ارجاع می شود .

فصل سوم : برگ دعوت هیأت (تعیین ، تغییر و ابلاغ وقت رسیدگی ، ارسال پرونده )

بند 12 - تنظیم برگ دعوت در سه نسخه

برگ دعوت تعیین وقت شده هیأت حل اختلاف مالیاتی در سه نسخه تنظیم ، كه نسخه دوم پس از ابلاغ به مؤدی جهت اعلام تعیین زمان تشكیل هیأت به امور مالیاتی مربوط ارسال می گردد .

بند 13 - تعیین وقت هیأت

دبیرخانه هیات حل اختلاف مالیاتی مکلف است حداكثر ظرف مدت 5 روز پس از دریافت اعتراض مؤدی نسبت به تعیین وقت و ابلاغ برگ دعوت مربوط که متضمن تعیین زمان و مکان و ساعت تشكیل هیأت است اقدام نماید .

بند 14- ابلاغ وقت رسیدگی به مؤدی با رعایت حداقل فاصله زمانی

وقت رسیدگی هیأت حل اختلاف مالیاتی در مورد هر پرونده ، جهت حضور مؤدی یا نماینده وی و نیز اعزام نماینده اداره امور مالیاتی توسط دبیرخانه هیأت های حل اختلاف مالیاتی به آنها ابلاغ
می گردد . (فاصله تاریخ ابلاغ و روز تشکیل جلسه هیأت نباید کمتر از 10 روز باشد مگر به درخواست مؤدی وموافقت امورهیأت حل اختلاف مالیاتی ، بدیهی است روز ابلاغ و روز اقدام جزء مدت محسوب نمی شود.)

بند 15 - اطلاع تاریخ تشكیل جلسه به اعضاء هیأت

دبیرخانه هیأت حل اختلاف مالیاتی موظف است ، پس از تعیین وقت ، تاریخ تعیین شده را حداكثر تا یك هفته قبل از تشكیل جلسه جهت حضور اعضاء كتباً به اطلاع آنان برساند .

تبصره - هرگاه مؤدی طی درخواست کتبی و جداگانه برابر فرم مربوط ، تقاضای رسیدگی خارج از نوبت بنماید با موافقت مسئول امور هیأتهای حل اختلاف مالیاتی ، رسیدگی خارج از نوبت توسط هیأت حل اختلاف مالیاتی صورت خواهد پذیرفت .

بند 16- ابلاغ وقت رسیدگی به وراث در صورت فوت مؤدی

در صورت فوت مؤدی كلیه حقوق و تكالیف مربوط به چگونگی رسیدگی به اعتراض مؤدی به وراث او منتقل می شود در این صورت اوقات رسیدگی هیأت باید به همه وراث ابلاغ شود . عدم حضور وراث ، وكیل یا نماینده قانونی آنها مانع از رسیدگی هیأت نمی باشد .

تبصره - در موارد فوت یا عزل و استعفای وکیل یا ممنوعیت از وکالت وکیل ، رسیدگی به اعتراض مؤدی به تأخیر نخواهد افتاد .

بند 17- تجدید وقت جلسات هیأت

- هر گاه به هر علتی هیأت حل اختلاف مالیاتی در وقت مقرر تشکیل نگردد لازم است ظرف مدت یك هفته ، وقت جلسه بعدی به مؤدی و واحد مالیاتی ابلاغ شود .

بند - تغییر زمان جلسه رسیدگی

تعویق زمان جلسه رسیدگی هیأت ، بنا به درخواست كتبی مؤدی برابر فرم مربوط و با تسلیم مدارك و دلایل موجه ، پس از بررسی مسئول دبیرخانه هیأت حل اختلاف مالیاتی فقط برای یك بار مجاز خواهد
بود . (در موارد استثناء تمدید مهلت رسیدگی منوط به موافقت مدیر كل مربوطه خواهد بود . ) تبصره - حکم این ماده شامل مواردی که عدم تشکیل جلسه هیأت حل اختلاف مالیاتی به دلیل عدم رعایت تبصره 1 ماده 244 ق.م.م باشد ، نخواهد بود .

بند 19 - مهلت ارسال پرونده به هیأت حل اختلاف

اداره امور مالیاتی ذیربط مكلف است ظرف مدت 72 ساعت قبل از تشکیل جلسه پرونده را متضمن معرفی نماینده اداره جهت شركت در هیأت به انضمام ادله قانونی در پاسخ به اعتراض مؤدی كتباً در قبال اخذ رسید به دبیرخانه هیأت حل اختلاف مالیاتی تسلیم نماید .

بند 20 - نقص در پرونده

قبل از تشكیل جلسه هیأت حل اختلاف مالیاتی ، بررسی لازم توسط دبیرخانه صورت گرفته و چنانچه موارد نقص در پرونده مشاهده شود ، پرونده مذكور بدون طرح در هیأت حل اختلاف مالیاتی ، به قسمت مربوط ارسال ، تا نسبت به رفع نقص و اعاده آن اقدام لازم صورت پذیرد .

بند 21 - تشكیل جلسه خارج از وقت اداری

جلسات هیأت با توجه به حجم کار و بنا به ضرورت و كسب موافقت دفتر نظارت بر هیأتهای حل اختلاف مالیاتی می تواند خارج از وقت اداری تشکیل شود .

فصل چهارم : قرار ( رسیدگی ، تجدید دعوت ، تأمین و . )

بند 22 - صدور قرار رسیدگی و مهلت اجرای آن

هرگاه به دلیل نقص در رسیدگی یا وم بررسی اسناد و مدارک نزد اشخاص ثالث یا کثرت اسناد و مدارک ارائه شده ، هیأت حل اختلاف مالیاتی قرار كارشناسی صادر نماید ، مجری یا مجریان قرار مکلفند حداکثر ظرف مدت یکماه نسبت به رسیدگی به پرونده مزبور و اجرای كامل موارد مورد درخواست هیأت اقدام لازم معمول و مراتب را جهت اتخاذ تصمیم نهایی گزارش نمایند. تبصره - چنانچه اجرای قرار مذكور ظرف مهلت تعیین شده امكان پذیر نباشد موضوع توسط مجری قرار به دبیرخانه هیأتها منعكس و این مدت حداكثر تا 2 ماه توسط هیأت قابل تمدید می باشد .

بند 23 - وم پاراف ظهر گزارش مجریان قرار توسط هیأت صادر كننده

دبیرخانه هیأتهای حل اختلاف مالیاتی مكلف است پس از وصول گزارش مأموران مجری
قرار ، گزارش یاد شده را جهت كسب نظر به هیأت صادر كننده قرار ارسال نماید . چنانچه هیأت
مذكور ، گزارش تنظیم شده را كافی به مقصود دانست پس از پاراف ذیل آن مراتب جهت دعوت از مؤدی به دبیرخانه هیأتها ارسال تا مطابق با بند 14 دستور العمل جاری اقدام گردد در غیر اینصورت با اعلام كتبی ذیل گزارش مربوطه ، موارد به كارشناس مجری قرار جهت رفع نقص و اعاده آن ارجاع می گردد كه در اینگونه موارد پانزده روز به مدت مندرج در بند 22 دستورالعمل جاری اضافه خواهد شد .

بند 24- شرایط درخواست كارشناس رسمی دادگستری توسط مؤدی

در صورتی که مؤدی مالیاتی به نحوه ارزیابی دارایی ها از سوی واحد مالیاتی ذیربط معترض
باشد می تواند ، برابر فرم مربوطه ، اعتراض و درخواست استفاده از خدمات كارشناس رسمی دادگستری را با قبول هزینه آن به دبیرخانه هیأتهای حل اختلاف مالیاتی اعلام دارد. تبصره – دبیرخانه هیأتهای حل اختلاف مالیاتی موظف است ضمن ثبت درخواست مؤدی و تعیین كارشناس رسمی دادگستری و اخذ گزارش كارشناس رسمی حداكثر ظرف مدت زمان 60 روز ، نسبت به احاله پرونده به هیأت حل اختلاف مالیاتی جهت صدور رأی اقدام نماید .

                                              گلستان کارشناس ارشد مالی و مالیاتی